Toegepaste techniek.
Van analoog tot de Z21 toepassing bij de havenbanen Montfrooij Modelspoor.
Na de overstap van analoog naar digitaal hebben wij vanaf 2008 veel ervaringen opgedaan met de
digitale besturing van onze havenbanen.
Eerst met de TRIX Mobile stations; hiermee konden wij alleen digitale locomotieven besturen. Wissels werden toen nog wel analoog met schakelaars bediend.
Daarna werd er in 2012 een Uhlenbrock IB-Com, aangeschaft.
( dit is een centrale zonder knoppen en toetsen)
Hierop werd een laptop aangesloten met Koploper-software en een aantal Fleischmann Profi-Boss handregelaars op de LocoNet poort. Alles afgewerk op RJ-pluggen aan de voorzijde van de baan.
Ook werden de wissels aangesloten op wisseldecoders, waardoor het  mogelijk werd om rondom de baan alles met de Profi-Boss-regelaars te besturen, maar ook via de centraal opgestelde laptop waarop  het sporenplan met de stand van de rijwegen/wissels zichtbaar was.
Dit systeem hebben we lange tijd naar volle tevredenheid gebruikt en zelfs uitgebreid met een
mogelijkheid om containerauto’s op de Olga-kade hun rondjes te laten rijden.
Verder hebben we ook nog 2 containerkranen digitaal bestuurbaar gemaakt, maar we  blijven moeite houden met het feit dat de bewegingen op schaal niet realistisch overkomen.
De ontwikkelingen op het gebied van digitaal rijden/besturen stonden niet stil en wij hadden nog de wens om baan draadloos te bedienen, want we waren nu nog altijd via kabeltjes verbonden en op het scherm van de handregelaars kon je niet goed zien hoe de stand van de wissel was. Ook nam het aantal functies van locomotief/decoders toe, waardoor de gebruiksvriendelijkheid van de handregelaars soms te wensen overliet.
Na een verkennend onderzoek werd in 2015 gekozen voor de Roco-Fleischmann Z21 centrale.
Handregelaars werden vervangen door tablets die via wifi / router zijn verbonden met de z21-centrale. De laptop kon voortaan thuis blijven. We beschikken ook over een zwarte/Z21, welke over meer aansluitingen beschikt dan een witte/z21, zodat er via LocoNet altijd nog met de Profi/Boss handregelaars gereden kan worden. (De witte z21 voldoet echter ook in ruime mate). Ook kunnen de Roco-Multimaus en regelaars van andere merken op de X-bus aangesloten worden.
en nog vele andere merken ….
De tablets zijn voorzien van de gratis Z21-App (Android of Apple-OS) die steeds te updaten is. Aanvankelijk leek het besturen en regelen via een aanraakscherm , ( vanaf 7 inch), onhandig in gebruik, maar dat valt in de praktijk erg mee. (Een smartphone kan ook, maar wel heel erg klein.) Op het scherm kun je het sporenplan en de rijregelaar met de loc-functies tegelijk weergeven. Dat sporenplan kan bestaan uit een tekening of een zelfgemaakte foto van (een deel) de baan. Hierop zijn ook alle wissel-(standen) direkt zichtbaar en te bedienen.
De elektrische bedrading onder de baan is met het digitaliseren sterk vereenvoudigd. Onder de baan lopen ringleidingen voor de digitale rijspanning, decoder- verlichtingsvoeding, aangevuld met wat netadapters voor ledverlichting. Ook de LocoNet bus blijft standby beschikbaar zodat deze gebruikt kan worden voor bekabelde bediening aan de voorzijde de baan. De elektrische verbinding tussen de modulebakken is gemaakt van robuuste sets van 12-polige-stekerbare-kroonsteenstrips, max. 6 Amp. , dus ruim bemeten en betrouwbaar.
De verlichting rondom de baan bestaat inmiddels voor een groot deel uit LED-TLbuizen, deze zijn licht van gewicht , minder kwetsbaar en besparen op het energieverbruik.
Op Eurospoor 2017 hebben we wederom met plezier van alle nieuwe techniek gebruik gemaakt. Nieuw was de WLAN-Multimaus van Roco/Fleischmann, hiermee konden we nu ook rondom de baan alles draadloos bedienen. Er is inmiddels een update uitgekomen waarmee je ook wisselstraten kunt configureren, zodat je met 1 druk op de knop maximaal 10 wissels in de gewenste stand zet.
Een blik in de toekomst : de Z21-App krijgt een vernieuwde versie met nog meer mogelijkheden voor baanontwerp en besturing …. we zijn benieuwd !
Aart.
