Bouw Figee kranen deel 2

In ons hoofdstuk over ‘oude zooi’ zijn we toe aan de bouw van een aantal oude Figee kranen.

En deze keer gaan we verder met het machinehuis en de contra giek. Ook wordt het onderstel verder gedetailleerd.

De fundatie plaat van het machine huis wordt voorzien van de bogies met wielen. Ook hier werd weer een montage mal voor gemaakt maar deze is niet zichtbaar op de foto.

Het kleine centreer gat in de draaikrans werd opgeboord naar 3,2 mm rond en er werd een -nog  te lange- as ingelijmd. Te lang omdat we het onderstel hier dan goed mee kunnen vastpakken of vastzetten bij de afbouw.

Even controleren of de wielen van de bogies wel op de looprail van de draaikrans uit komen. En dat doen ze, dus we kunnen verder………

Met de wanden van het machine huis. Deze worden eerst plat op het werkvlak gemaakt met de raam spijlen e.d. en daarna wand voor wand op de fundatie plaat gelijmd. Goed meten en wel 3x controleren want op die fundatie plaat moet ook nog wat ruimte overblijven om de contra giek er op te kunnen zetten.

Je ziet dat aan alle zijden de fundatieplaat wat groter is dan de wanden van het machine huis.

Terwijl dit droogt gaan we eens verder met de details van het onderstel. Eerst plaatsen we de rij motor. Bij deze oude kraan is er 1 grote motor met vertragingskast boven aan het onderstel gemonteerd (op een bordes, wat via een luik met trapje bereikbaar is) en worden de assen door een bijna haakse overbrenging naar beneden geleid. Waar ze dus aan weerszijden een bogie aandrijven.

Hier een grotere opname van de motor met aandrijving.

Het spreekt vanzelf dat goed meten en uitlijnen noodzakelijk is wil het allemaal passen. je moet echt de tijd nemen voor zo’n klusje

Daarna zijn we er niet want de ladder heeft een bordes wat precies over de aandrijfas komt en dan ook nog passend moet zijn aan het onderstel. Denk dan vooral aan de vrije ruimte voor de spoorwagen die onder de kraan kan rijden. Dus het bordes mag absoluut niet oversteken aan de binnenzijde.

Na al dit nauwkeurig geplak alles maar eens rustig laten drogen. Zodat alles recht en haaks blijft.

Wat ons weer mooi de tijd geeft om eens aan de werkplek van de kraanmachinist te gaan beginnen. In dit geval voor de kraan uit 1949 (met een gesloten ladder opgang)

Ook wordt er een soort nokbalk geplaatst tussen de kopwanden van het machinehuis. En de wanden zelf worden aan de bovenzijde (waar het dak straks komt) wat opgedikt om meer lijm oppervlak voor de dakplaat te krijgen. Als dan later het dak er over gebogen zal worden ontstaat er na het drogen geen put of vlak deel in het midden.

Even proefpassen. en het ziet er al aardig uit. De wasknijpers dienen om de opdik platen op hun plaats te houden.

Nu gaan we de ladders eens aan het onderstel lijmen. Omdat het onderstel een beetje taps loopt en de ladder recht is het eerst eens goed passen en uitlijnen. Ook tijdens het lijm drogen. Een scheefgezakte ladder willen we echt niet zien.

Het voordeel van zo’n grote klus is dat je verschillende hoofdgroepen krijgt om bijna tegelijk aan te bouwen. (mits je plaats genoeg hebt voor de drogende delen) Dus terwijl de ladder droogt beginnen we eens aan de contra giek. Ook hier is een montage mal van gemaakt. We beginnen met de buitenzijde van de giek. Als deze droog zijn worden de langs verbindingen gemaakt en daarna de schuine versterkingen. Het voordeel van deze mal is ook dat later de linker en rechter zijde van de contra giek gelijk zijn.

De stripjes hout her en der zichtbaar onder de contra giek zijn er om het diameter verschil tussen de dikke buizen aan de buitenzijde te compenseren met de kleinere diameters van de langs verbindingen en schuine versterkingen.

De linker en rechterzijde van de contra giek worden aan elkaar verbonden. De blokjes dienen om alles haaks te houden terwijl de blokhaak met knijper een steuntje is om het wegzakken van de verbinding te voorkomen.

Hier een detail opname. Dat de 2 zichtbare ogen in de zijkanten precies uitgelijnd zijn voor het monteren van de verbindingen spreekt vanzelf.

Voor de samenbouw hebben we natuurlijk ook een montage mal gemaakt. Hier goed zichtbaar. Door deze mal zal de contra giek links en rechts de zelfde schuinte hebben.

Weer terug naar de vorige inmiddels gedroogde bouwgroep. De reeling wordt op het onderstel gemaakt. We beginnen met de staanders aan de uiteinden en op de hoeken. Tijdens het drogen een paar keer kijken of deze een beetje recht op blijven. Ze hebben de neiging om wel eens plat te gaan liggen. Zolang de lijm zacht is kan je corrigeren , daarna wordt het weer los snijden of hakken. De schoprand om het grote bordes knapt daar niet van op dus deze kan je dan meestal ook vervangen.

De montage van de contra giek op de machine huis fundatie. En tijdens het drogen moet alles goed gefixeerd worden. Een scheve kraan willen we niet. Dus nu zijn de blokhaken met knijpers weer steuntjes…..je maakt wat mee als wasknijper of blokhaak.

Hier nog eens een foto uit een andere hoek. Het grote zichtbare gat in de voorwand van het machine huis is voor de toegangsdeur met raam. dit steekt namelijk een stukje door het staalwerk van de contra giek heen. En door de schuinte doen we dit later als alle schuine versterkingen op hun plek zitten. Op deze manier kunnen we meer onzichtbaar improviseren (lees; knoeien) als het niet helemaal uitkomt.

En soms zijn zelfs de grote blokhaken niet lang genoeg en worden ze verlengt met een plaatje.

Maar dit zijn van de dingen waar je de tijd voor moet nemen en ook de nodige kunstgrepen moet uithalen om een rechte en strakke kraan te krijgen.

En weer goed steunen om wegzakken van de verbinding te voorkomen.

En vooral blijven kijken en of steunen voor de uitlijning.

Hierdoor ziet het er nu strak uit.

Tijd voor het grote werk. Nou ja, het grootste onderdeel, de giek. In dit geval een giek met driehoekige doorsnede. En die is niet uit 1949, die was namelijk vierkant van doorsnede. Maar zoals de oude kraanmachinist vertelde; gieken sneuvelden nog wel eens. En dan niet door te zwaar hijsen (kon niet door de beveiliging) maar door een botsing met een scheepsmast of zo. En zodra er een deuk of knik in de hoofdliggers van de giek zat was het over. Dan moest er gerepareerd worden of soms zelfs de giek worden vervangen. Reken maar dat de baas daar “blij” mee was. Niet alleen schade maar ook een kraan die een tijdje buitengebruik was.

Dit lange verhaal maakt meteen duidelijk dat het niet ongewoon was dat de giek van veel jongere datum was als de kraan zelf.

De giek maken we weer – 3x raden – in een mal. We kunnen de giek niet in 1x maken in de mal maar wel zorgen dat de hoofdliggers op de juiste plaats komen en een flink gedeelte van de dwars verbindingen. Hierna kan de giek in wording uit de mal genomen worden om deze op de werktafel verder af te bouwen.

Hier worden de  draaipunten van de giek gemonteerd. Met een onder leg plaatje om het diameter verschil te kunnen compenseren. Het staafje rechts ernaast heeft dienst gedaan om de draaipunten onderling uit te lijnen. Ook is dit gedeelte van de giek gemaakt als een vork. We gaan dus van een driehoekige doorsnede over naar een vierkante die weer overgaat in 2 rechthoekige. Deze giek moet immers over de contra giek passen.

De vorm van de giek zit er in.

Volgende keer verder, tot dan.